پَشتون یا پَختون، (به اردو: پَتان) نام گروهى از مردمان افغانستانی‌تبار که به زبان پشتو گپ می‌زنند و در کشورهای افغانستان٬ پاکستان و هند زندگی می‌کنند...
بخش پاکستانی (قبلا هند بریتانیایی) شامل منطقه‌ای از چترال در شمال تا سیبی در جنوب غربی می‌گردد. این منطقه در پاکستان بنام منطقه مرزی شمال غرب (صوبه سرحد شمالغرب) نامیده می‌شود. اما این منطقه همچنان مشهور به افغانیه است که این نام بیانگر روابط قومی باشنده‌های آن با پشتون‌های افغانستان است.
اکثر پشتون ها مسلمان بیشتر پیرو مذهب سنی حنفی و بقیه شیعه اثنی عشری هستند و علاوه بر زبان فارسی به زبان پشتو كه از شاخه ایرانی شمال شرقی است صحبت مى‌كنند.
پشتون‌ها به دو طائفه بزرگ تقسيم مى‌شوند:
· غلجایی (غلزایی) كه از نژادى مختلط تشكيل يافته‌اند.
صَفى،زَدْران (پشتو: جدران)، خُسْتوال، منگَل و جاجی(که از اقوام ترک و مغول وارد شده به پشتون هستند)، خوگیانی و شِنْواری نيز از جمله گروهها و ایلهای مهم قوم پشتون هستند.
مردkjم پشتون عمدتاً زارع يا دامدار و بسیاری از آنها نیمه كوچنده هستند. از اين گروه نیمى با گله‌هایشان کوچ می‌کنند و نیمى دیگر درمحل باقی‌می‌مانند و در زمینهایشان زراعت می‌كنند.
افغان واژهٔ دیگریست که توسط فارسى‌زبانان افغانستان به اقوام پشتو زبان گفته می‌شود. اما قانون اساسی افغانستان هر یک از شهروندان افغانستان را صرفنظر از قومی که بدان تعلق دارد «افغان» اطلاق می‌کند.
خاستگاه پشتون‌ها
خاستگاه اصلی پشتون‌ها منطقه رشته‌کوه سلیمان در استان کنونی بلوچستان پاکستان و رود ترنگ بوده‌است.[۱] مردم شبه قاره هند به آنها پتان و سلیمانی نیز می‌گویند.[۲]
اصل و نسب پشتون‌ها هنوز نامعلوم مانده و از طرف محققان، تاریخ‌نگاران و زبان‌شناسان به گونه‌های مختلفی تعبیر شده‌است. اکثر تاریخ‌نگاران معتقدند كه پشتون‌ها از نسل آریائی‌های ایرانی هست. برخی از تاریخ‌نگاران هم پشتون‌ها از نسل دودمان بنی‌اسرائیل شمرده*[۱]، و نام افغان را منسوب به «اوغان» پسرِ ارمیا، پسر طالوت‌شاه (Saul)، اولین پادشاه اسرائیل دانسته‌اند. این عده معتقدند كه پشتون‌ها یکی از ده قبیله گمشدهٔ قوم بنی‌اسرائیل هستند که از مسیر جاده ابریشم به سوی کوه‌های سلیمان و تنگهٔ خیبر راه می‌افتدند و در آنجا مستقر می‌شوند. در مقدمة كتاب الفنستون بنی اسرائیلی بودن افغانها ساخته و پرداختة مورخان دربار حاكمان افغان هند دانسته، و نوشته شده‌است كه این مورخان مى‌خواسته‌اند برای آن فرمانروایان شجره‌نامه‌ای با پیشینه‌ای دیرینه و استوار بسازند
بخش پاکستانی (قبلا هند بریتانیایی) شامل منطقه‌ای از چترال در شمال تا سیبی در جنوب غربی می‌گردد. این منطقه در پاکستان بنام منطقه مرزی شمال غرب (صوبه سرحد شمالغرب) نامیده می‌شود. اما این منطقه همچنان مشهور به افغانیه است که این نام بیانگر روابط قومی باشنده‌های آن با پشتون‌های افغانستان است.
اکثر پشتون ها مسلمان بیشتر پیرو مذهب سنی حنفی و بقیه شیعه اثنی عشری هستند و علاوه بر زبان فارسی به زبان پشتو كه از شاخه ایرانی شمال شرقی است صحبت مى‌كنند.
پشتون‌ها به دو طائفه بزرگ تقسيم مى‌شوند:
· غلجایی (غلزایی) كه از نژادى مختلط تشكيل يافته‌اند.
صَفى،زَدْران (پشتو: جدران)، خُسْتوال، منگَل و جاجی(که از اقوام ترک و مغول وارد شده به پشتون هستند)، خوگیانی و شِنْواری نيز از جمله گروهها و ایلهای مهم قوم پشتون هستند.
مردkjم پشتون عمدتاً زارع يا دامدار و بسیاری از آنها نیمه كوچنده هستند. از اين گروه نیمى با گله‌هایشان کوچ می‌کنند و نیمى دیگر درمحل باقی‌می‌مانند و در زمینهایشان زراعت می‌كنند.
افغان واژهٔ دیگریست که توسط فارسى‌زبانان افغانستان به اقوام پشتو زبان گفته می‌شود. اما قانون اساسی افغانستان هر یک از شهروندان افغانستان را صرفنظر از قومی که بدان تعلق دارد «افغان» اطلاق می‌کند.
خاستگاه پشتون‌ها
خاستگاه اصلی پشتون‌ها منطقه رشته‌کوه سلیمان در استان کنونی بلوچستان پاکستان و رود ترنگ بوده‌است.[۱] مردم شبه قاره هند به آنها پتان و سلیمانی نیز می‌گویند.[۲]
اصل و نسب پشتون‌ها هنوز نامعلوم مانده و از طرف محققان، تاریخ‌نگاران و زبان‌شناسان به گونه‌های مختلفی تعبیر شده‌است. اکثر تاریخ‌نگاران معتقدند كه پشتون‌ها از نسل آریائی‌های ایرانی هست. برخی از تاریخ‌نگاران هم پشتون‌ها از نسل دودمان بنی‌اسرائیل شمرده*[۱]، و نام افغان را منسوب به «اوغان» پسرِ ارمیا، پسر طالوت‌شاه (Saul)، اولین پادشاه اسرائیل دانسته‌اند. این عده معتقدند كه پشتون‌ها یکی از ده قبیله گمشدهٔ قوم بنی‌اسرائیل هستند که از مسیر جاده ابریشم به سوی کوه‌های سلیمان و تنگهٔ خیبر راه می‌افتدند و در آنجا مستقر می‌شوند. در مقدمة كتاب الفنستون بنی اسرائیلی بودن افغانها ساخته و پرداختة مورخان دربار حاكمان افغان هند دانسته، و نوشته شده‌است كه این مورخان مى‌خواسته‌اند برای آن فرمانروایان شجره‌نامه‌ای با پیشینه‌ای دیرینه و استوار بسازند
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر